تحلیل جامعه‌شناختی احساسات قهرمان داستان «لخضر» اثر یاسمینة صالح بر اساس نظریه کمپر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران

2 گروه زبان و ادبیات عربی . دانشکده ادبیات و علوم انسانی .دانشگاه فردوسی مشهد . ایران

10.22059/jsal.2023.347213.666190

چکیده

احساسات به‌عنوان مهم‌ترین سازه‌های زیستی، روانی و اجتماعی ابزار کلیدی بشر برای ایجاد رابطه پویا با جهان درون و بیرون به شمار می‌آید. با این استدلال که بخش عظیمی از احساسات از طریق جامعه در انسان تولید و نهادینه می‌گردد، در دهه‌های اخیر شاخه‌ای در جامعه‌شناسی ظهور کرد که به جامعه‌شناسی احساسات شناخته می‌شود. کمپر یکی از نظریه‌پردازان معاصر این شاخه، با تکیه‌بر احساسات اولیة غم، شادی، ترس و خشم و تقسیم آن به سه نوع ساختاری، انتظاری و پیامدی، قدرت و منزلتی را که فرد از طریق موقعیت‌های اجتماعی کسب می‌کند تحلیل می نماید. ازآنجاکه تطبیق الگوهای این شاخه مطالعاتی در متن ادبی به کشف لایه‌های تازه از عاطفه‌مندی متون کمک می‌کند جستار حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی تحلیلی، به بررسی احساسات در رمان «لخضر» نوشته یاسمینه صالح، نویسنده الجزایری می‌پردازد؛ تا نمایی از قدرت پنهان در ساختار اجتماعی را در کشورهای عربی آشکار سازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخصه‌های قدرت و منزلت در تحلیل شخصیت قهرمان داستان منطبق با موقعیت‌های استدلال شده توسط کمپر است و به ترتیب بافت های موقعیتی غم (39%)و ترس (31%) نسبت به سایر احساسات اولیه دارای بیشترین بسامد است. قهرمان داستان برای رسیدن به رأس هرم قدرت به این باور رسیده است که در واکنش به محیط اجتماعی، با تمرکز بر عواطف انتظاری و پیامدی – توصیف شده توسط کمپر-می تواند به شکلی پویا، از انسانی منفعل و تحت تأثیر شرایط، به کنشگری فعال تبدیل شود و با اعمال سوژگی خود بر محیط اجتماعی، به قدرت مطلق تبدیل گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological analysis of the feelings of the protagonist of the story "Lakhizr" by Yasmina Saleh based on Kemper's theory

نویسندگان [English]

  • elham قربانی 1
  • abbad arab 2
  • Marzieh Abad 2
1 Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Mashhad, Iran
2 Department of Arabic Language and Literature. Faculty of Literature and Human Sciences, Ferdowsi University of Mashhad. Iran
چکیده [English]

Emotions are considered as the most important biological, psychological and social structures, the key tools of humans to create a dynamic relationship with the world inside and outside. With the argument that a huge part of emotions are produced and institutionalized in humans through society, a branch of sociology emerged in recent decades, which is known as the sociology of emotions. A group of contemporary theorists of this branch, relying on the primary emotions of sadness, happiness, fear and anger and dividing it into three types of structure, expectation and consequence, analyzes the power and dignity that a person acquires through social situations.Since the adaptation of the models of this branch of studies in the literary text helps to discover new layers of the emotionality of the texts, the present research examines the feelings in the novel "Lakhdir" written by Yasmina Saleh, an Algerian writer, using the analytical descriptive method. to reveal a view of hidden power in the social structure in Arab countries. The results of the research indicate that the indicators of power and dignity in the analysis of the character of the protagonist are consistent with the situations argued by Kemper, and respectively, the situational contexts of sadness (39%) and fear (31%) have the highest frequency compared to other primary emotions. .In order to reach the top of the pyramid of power, the protagonist has come to believe that in response to the social environment, by focusing on the expected and consequential emotions described by Kemper, he can dynamically change from a passive person and influenced by circumstances to an active actor. and become an absolute power by applying its characteristics to the social environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociology of emotions
  • Kemper
  • Yasmina Saleh
  • Lakhdar
  • fear
  • grief
امینی، سعیده و فرزانه، مصطفی (1398). «مطالعه جنسیتی غم دانشجویان» مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره 8، شماره 3، صص 512-489
اچ.ترنر، جاناتان (1398). مسئله عواطف در جوامع، ترجمه محمد رضا حسنی، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
ریو، جان مارشال (1389). انگیزش و هیجان، ترجمه یحیی سید محمدی، چاپ 14، تهران: نشر ویرایش.
زارافا، میشل (1386). جامعه‌شناسی ادبیات داستانی، ترجمه نسرین پروینی، تهران: انتشارات سخن.
فاضلی، نعمت‌الله (1397). «ترس و تجدد صورت‌بندی مسئله ترس و ناامنی در ایران معاصر» فصلنامه راهبرد اجتماعی، فرهنگی، سال هفتم، شماره 28، صص 44-7.
کیان پور مسعود و آقا بابایی، احسان (1396). جامعه‌شناسی احساسات، چاپ اول، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
موسوی، میر طاهر و قاسم‌زاده، داود، (1398). جامعه‌شناسی شادی و رویکردهای اجتماعی و شناختی بر مطالعه شادی، تهران: آگاه.
 منابع عربی
جوردون، مارشال(2000). موسوعة علم الاجتماع، ترجمة احمد زاید و آخرون، ج 2، ط 2، المجلس الاعلی للثقافة المشروع القومی.
الشیخ، هامل (2016). أصوات الوطن فی روایة لخضر لکاتبة یاسمینة صالح، لبنان: طرابلس.
صالح یاسمینة (2010). لخضر، بیروت: الموسسه العربیة للدراسات و النشر.
 الفیصل، سمر روحی (1995 م). بناء الروایة العربیة السوریة، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
محمود سید عبد الحلیم و آخرون (1990). علم النفس العام، ط 3، غزة: مکتبة غربی.
هیمة، عبد الحمید (2013). «المأساة الوطنیة فی روایة الجزائریة قراءة فی نماذج من الروایة الجزائریة الجدیدة»، مجلة العلوم الإنسانیة جامعه محمد خیضر بسکرة العدد 29 ص 223- 237
 
 Kemper, Theodore D (1991). Predicting emotions from social relations. Social Psychology Quarterly Vol. 54 No. 4 pp: 330-342.
Kemper, Theodore D. (2006). Power and status and the power-status theory of emotions. In: Handbooks of the Sociology of Emotions. Edited by Stets, Jan E & Jonathan H Turner. New York. Springer Science + Business Media, LLC.
Kemper, Theodore, D. (1981). Social constructionist and positivist approaches to the sociology of emotions. American Journal of Sociology, vol.87, no.2, pp336-62.
Jonathan H. Turner (2009). The Sociology of Emotions: Basic Theoretical Arguments,
Turner, Jonathan H (2006). Psychoanalytic sociological theories & emotion. In: Handbooks of the Sociology of Emotions. Edited by Stets, Jan E & Jonatha