تبیین هایدگری دوسویه تقابلی مرگ انسانی و هویت بومی در دو فیلم «از کرخه تا راین» و «یک بوس کوچولو»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی سیاست‌گذاری فرهنگی دانشگاه خوارزمی

2 دکتری جامعه شناسی دانشگاه تهران

10.22059/jsal.2023.347430.666180

چکیده

مرگ به عنوان یک امر طبیعی در هر فرهنگی بار معنایی خاصی دارد. از این رو مرگ را نمی توان صرفاً یک رخداد زیستی دانست. چه، جهان فرهنگی پیرامون انسان، مشحون از مناسبات معنایی است که هر رخدادی در آن قالب قابل تفسیر و معناست.
طبیعی است «مرگ» به عنوان یک امر محتوم و قطعی جایگاه مهمی را در نظام معنایی و قلمروی فرهنگی هر جامعه‌ای  داشته باشد. چه، نوع انسان به عنوان یک موجود خلاق و خودآگاه در این قلمرو معنایی برای خود، هویتی کسب می‌کند و «مرگ و زندگی» خود را  نیز در آن چارچوب معنا  خواهد کرد. از این رو مرگ ارتباط تنگاتنگی با بومی دارد که باشندگان در آن زندگی می‌کنند. این رابطه دو سویه بین فرد و خاستگاه بومی‌اش آنچنان مهم و حیاتی است که در صورت بروز هرگونه اختلال در این رابطه یقیناً فرد را دچار بحران هویتی خواهد ساخت. در این سطور سعی خواهد شد با الهام از اندیشه‌های لوکاچ در باب شخصیت مساله‌دار و نیز نظر هایدگر در باب بوم و مرگ دو فیلم «یک بوس کوچولو» ساخته بهمن فرمان‌آرا  و «از کرخه تا راین» اثر ابراهیم حاتمی‌کیا را مورد تحلیل قرار دهیم.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The confrontation between the two sides of death and native identity from the perspective of Martin Heidegger.

نویسندگان [English]

  • Mohammad Aghasi 1
  • Mohammad Ameli 2
1 Doctoral student of cultural policy of Kharazmi University
2 PhD in Sociology, University of Tehran
چکیده [English]

Death in any cultural realm will not be interpreted as a purely biological event. What, the cultural world around man is always mixed with a constructed meaning system, which, in addition to the choices of people, is a transcendent source of meaning through which every event, natural or human, will be interpreted and interpreted. in the new world. The bed of the new world is made up of cities where death has become a marginal matter with the least image for humans. The era of the Corona epidemic once again brought death to the table of human time, but before that, it was art that tried to revive the cultural view of death for humans in any society by creating images. Finding the meaning of death, the manner of dying and its rites, in the modern world, has distanced itself from the neighborhood, family and city and defined itself in the frame of cinema and television.
It is natural that "death" as an inevitable and certain matter has an important position in the semantic system and cultural realm of a society. What, the human species as a creative and self-aware being will gain an identity for itself in this realm of meaning and will define its "life and death" in it. Therefore, death will be closely related to the land in which the inhabitants live. A relationship that, if broken or caused any kind of disturbance in it, will be the source of many existential crises. In these lines, an attempt will be made to analyze the two films "From Karkheh to Rhine" by Ebrahim Hatamikia and "A Little Kiss" by Bahman Farman Ara, according to Martin Heidegger's theory about "Death", "Boom" and "Identity". Let's examine the above three issues.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sociology of death
  • identity
  • native identity
  • cinema
  • Iranian cinema
اباذری، یوسف (1377). خرد جامعه‌شناسی، تهران: طرح نو
بلاکهام، اچ.ج (1372). شش متفکر اگزیستانسیالیسم، مترجم محسن حکیمی، تهران، نشر مرکز.
جمادی، سیاوش (1385). زمینه و زمانه پدیدارشناسی«جستاری در زندگی و اندیشه های هوسرل و هایدیگر»، تهران: طرح نو.
خاتمی، محمود (1379). جهان در اندیشه هایدگر، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
حنایی، محمدسعید (1375). هایدگر، «انسان، هستی». ارغنون، سال سوم، شماره 11، 12، پاییز
راغب، محمد و راغب، علی (1389). زایش نخستین رمان فارسی از بطن قهرمان مساله‌دار، ادبیات فارسی معاصر، سال نهم شماره دوم،پاییز و زمستان،صفحه 154-125.
کاکلمانس، جوزف جی (1380). مارتین هایدگر، پیش درآمدی به فلسفه او، ترجمه موسی دیباج، تهران: انتشارات حکمت.
گلدمن ، لوسین (1371). جامعه‌شناسی ادبیات؛ دفاع از جامعه‌شناسی رمان، ترجمه محمد پوینده، تهران، نشر هوش و ابتکار.
گلدمن، لوسین (1381). جامعه، فرهنگ، ادبیات، گزیده و ترجمه محمد جعفر پوینده، تهران، نشر چشمه.
معینی علمداری، جهانگیر(1381). تجلی وجدان تاریخی در بوم: هایدگر و سرچشمه‌های تاریخی- مکانی هویت، فصلنامه ملی، سال چهارم، شماره 14.
هایدگر، مارتین (1377). ساختن، باشیدن، اندیشیدن، ترجمه بابک احمدی ودیگران، درهرمنوبیک مدرن: گزینة جستارها، تهران: نشر مرکز.
هایدگر، مارتین (1384). دازاین و زمان‌مندی، ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی، ارغنون، شماره 27-26، بهار و تابستان 1384.
هایدگر، مارتین(1383). مفهوم زمان و چند اثر دیگر، ترجمه علی عبداللهی، تهران:نشر مرکز
مک کواری، جان (1377). فلسفه وجودی، محمد سعید حنایی کاشانی، تهران: انتشارات هرمس.
لوکاچ ،گئورگ (1381). نظریه رمان، ترجمه حسن مرتضوی، تهران ، نشر ماهی.
لوکاچ ،گئورگ (1388). جان و صورت، ترجمه رضا رضایی، تهران ، نشر ماهی.
 
Van Manen,m.1990, “researching lived experience: human science for an actionsensitive pedagogy” London, Ontario, Canada: the university of western Ontario.