مصرف موسیقی رپ به مثابه خرده فرهنگ معارض (مورد مطالعه: دانش‌آموزان دبیرستانهای شهر همدان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه کردستان، سنندج

2 دانشجوی کارشناسی ارشد

چکیده

مصرف موسیقی رپ در میان نوجوانان و جوانان پدیدۀ رایجی است؛ بخش قابل‌توجهی از اوقات فراغت آن‌ها را به خود اختصاص داده و جزء اصلیِ برسازندۀ سبک زندگیِ خرده‌فرهنگی آن‌ها است. پژوهش حاضر می‌کوشد شیوه‌های مصرفِ خرده‌فرهنگی این پدیده را در میان دانش‌آموزان دبیرستان شهر همدان به‌شیوه‌ای کیفی مطالعه کند. نمونه‌ها به‌شیوه‌ای هدفمند انتخاب شده‌اند و با آن‌ها مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته انجام شده است. تحلیل مضمونی داده‌های حاصل از مصاحبه‌ها بیانگر آن است که شیوه‌های مصرفِ خرده‌فرهنگی موسیقی رپ در میان دانش‌آموزان دبیرستان را می‌توان ذیل شش مضمون محوری دسته‌بندی کرد: ابراز عواطف و هیجان‌زدگی، برقراری ارتباط، بازنمایی خود، تفنن و سرگرمی، محدودیت‌گریزی و رؤیاپردازی، و پس‌زدن دیگریِ بزرگ. سه مضمون اول دلالت بر آن دارند که دانش‌آموزان این ژانر موسیقایی را در خدمت دستیابی به نوعی رهایی ایجابی مصرف می-کنند و می‌کوشند به‌میانجی مصرف این موسیقی معناها و امکان‌هایی در زندگی شخصی و عمومی خود بیافرینند. اما سه مضمون دوم ناظر به نوعی رهایی سلبی هستند، یعنی رهایی از قیود، الزام‌ها و موانعی که فضاهای نمادین موجود بر حیات روزمرۀ دانش-آموزان تحمیل می‌کند. مصرف موسیقی در این‌جا دستمایه‌ای‌ست برای گریز و مقاومت و طفره‌روی. می‌توان گفت که مصرف موسیقی رپ در میان دانش‌آموزان فعالیت روزمره‌ای است که از ناهمگونی و شکاف بین جهان رویایی و جهان واقعی زندگی آن‌ها تغذیه می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Consumption of Rap Music as a Counterculture (Case Study: High School Students in Hamedan City)

نویسندگان [English]

  • Jamal Mohammadi 1
  • Amir Hossain Sharifi 2
1 Master of Sociology Department, University of Kurdistan, Sanandaj
2 M.A. student in sociology
چکیده [English]

The consumption of rap music among youth is a prevalent phenomenon. It is a main component of their leisure time and an important part of their subcultural lifestyle. This study attempts to investigate the way of subcultural consumption of rap music among high school students in Hamedan in a qualitative way. Subjects were selected using purposive sampling and were interviewed through in-depth semi-structured interviews. The thematic analysis shows that the subcultural consumption of rap music can be attributed to six main themes: Expression of emotions and excitement, communication, self-expression, entertainment, daydreaming and avoidance of limitations, and resistance to the Big Other. The first three themes imply that students consume this genre to find some kind of positive redemption and to try to create meanings and possibilities in their private and public lives. The second three themes, however, signify a kind of negative emancipation, that is, an emancipation from the restrictions and constraints that existing symbolic spaces impose on students’ everyday lives. Music consumption here is a means of avoiding rigid rituals and resisting restrictions. It can be concluded that the consumption of rap music is an everyday practice that results from a kind of gap between the ideal and the real lifeworld of students.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rap Music
  • Subcultural Consumption
  • Expression of Emotion
  • Entertainment

مراجع

  1. آزاده‌فر، محمدرضا و نوری، مهرداد (1389). تحلیل نحوۀ برخورد و ارزش‌گذاری موسیقی راک از دیدگاه مخاطبان: مطالعۀ موردی شنوندگان ایران و ترکیه. جامعه‌شناسی هنر و ادبیات، 2(2)، 185-211.
  2. اکبری، زهرا؛ شاه‌منصوری، بیتا و میراسماعلی، بی‌بی‌سادات (1394). تحلیل محتوای گفتمان رایج موسیقی سنتی و موسیقی رپ. مطالعات رسانه‌ای، 10(30)، 63-69.
  3. راودراد، اعظم و فائقی، سحر (1394). بازنمایی معضلات اجتماعی جامعه در موسیقی رپ اجتماعی ایرانی: مطالعۀ موردی متن آهنگ‌های یاس. مطالعات فرهنگ و ارتباطات. 6(31)، 39-62.
  4. صمیم، رضا و طاهری‌کیا، حامد (1397). بصری‌شدن رپ فارسی در فضای مجازی (مطالعۀ موردی فضای اینستاگرام). مطالعات رسانه‌های نوین، 4(13)، 107-144.
  5. شوکر، روی (1384). شناخت موسیقی مردم‌پسند. ترجمۀ محسن الهامیان. تهران: مؤسسۀ فرهنگی و هنری ماهور.
  6. قاسمی، وحید و میرزایی، آیت (1385). جوانان و هنجارهای رسمی و غیررسمی موسیقی پاپ. نامۀ علوم اجتماعی، 28، 98-122.
  7. کیا، حامد (1395). تبیین فرایند سوژگی مخاطب رپ فارسی در فضای مجازی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 2(45)، 129-147.
  8. کوثری، مسعود و مولایی، محمدمهدی (1391الف). گونه‌شناسی گفتمان‌های موسیقی رپ ایرانی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 8(29)، 91-116.
  9. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1391ب). «روایت‌های مردانگی در موسیقی رپ و چالش مردانگی هژمونیک». جامعه‌شناسی ایران، 13(4)، 177-151.
  10. لیندلف، تامس و تیلور، برایان (1388). روش‌های تحقیق کیفی در علوم ارتباطات. ترجمۀ عبدالله گیویان. تهران: همشهری.
  11. ودادهیر، ابوعلی و همکاران (1390). جوانان و موسیقی پاپ. مسائل اجتماعی ایران. 2(1)، 167-193.
  12. لش، اسکات (1389). جامعه‌شناسی پست‌مدرنیسم. ترجمۀ حسن چاوشیان. تهران: نشر مرکز.
  13. Atkinson, M. (2014). The civilizing of resistance: straightedge tattooing. Deviant Behavior, 24(3), 197-220.
  14. Bennett, A. (2000). Popular Music and Youth Culture: Music, Identity and Place. London: Macmillan.
  15. Bennet, T (2001) Cultures of popular music. Open University Press. Buckingham.
  16. Blackman, S. (2007). Youth subcultural theory: a critical engagement with the concept, its origins and politics, from the Chicago school to postmodernism. Journal of Youth Studies, 8 (1), 1-20.
  17. Clarke, J. et al. (1976). Subcultures, cultures and class, Pp. 9-79 in Resistance through Rituals: Youth Subcultures in Post-War Britain, edited by Stuart Hall and Tony Jefferson, London, UK: Hutchinson.
  18. Cockrill, A., & Liu, Y. (2013). Western popular music consumption by highly involved Chinese music fans. Journal of Retailing and Consumer Services, 20(3), 263-271.
  19. De Certeau, M. (1980). On the Oppositional Practice of Everyday Life. Translated by Jameson F. & Lovitt C. Social Text, 3, 3-43.
  20. DeNora, T. (1999). Music as a technology of the self. Poetics, 27(1), 31-56.
  21. Drew, R. (2001). Karaoke nights: An ethnographic rhapsody. Rowman Altamira.
  22. Gilroy, P., & Baker, JR. H.A., (1991) There ain’t no black in the union jack: the cultural politics of race and nation. University of Chicago Press.
  23. Frith, S. 2007. Taking Popular Music Seriously: Selected Essays. Aldershot: Ashgate.
  24. Grazian, D. (2004). Opportunities for ethnography in the sociology of music. Poetics, 32(3-4), 197-210.
  25. Hebdige, D. (1987). Cutn'mix: Culture, identity and Caribbean music. Routledge.
  26. Ho, W. C. (2016). Students' experiences with popular music: the case of Beijing, China. Asia Pacific Journal of Education, 36(1), 145-164.
  27. Jafari, A. (2007). Two tales of a city: exploratory study of cultural consumption among Iranian Youth. Iranian Studies, 40(3), 366-383.
  28. Jones, S. H. (2002). Emotional space: Performing the resistive possibilities of torch singing. Qualitative Inquiry, 8(6), 738-759.
  29. Larsen, G., Lawson, R., & Todd, S. (2009). The consumption of music as self-representation in social interaction. Australasian Marketing Journal (AMJ), 17(1), 16-26.
  30. Lonsdale, A. J., & A. C. North. (2011). Why do We Listen to Music? A Uses and Gratifications Analysis. British Journal of Psychology 102: 108–134.
  31. McRobbie, A. (1994). Postmodernism and Popular Culture. London: Routledge.
  32. Martinez, T. A. (1997). Popular culture as oppositional culture: Rap as Resistance. Sociological Perspectives, 40(2), 265-286.
  33. Nguyen, N. N., Özçaglar-Toulouse, N., & Kjeldgaard, D. (2018). Toward an understanding of young consumers' daily consumption practices in post-Doi Moi Vietnam. Journal of Business Research, 86, 490-500.
  34. North Adrian, C., and David J. Hargreaves. )1999(. Music and Adolescent Identity. Music Education Research 1 (1): 75–92.
  35. Nuttall, P., Arnold, S., Carless, L., Crockford, L., Finnamore, K., Frazier, R., & Hill, A. (2011). Understanding music consumption through a tribal lens. Journal of Retailing and Consumer Services, 18(2), 152-159.
  36. Papinczak, Z. E., Dingle, G. A., Stoyanov, S. R., Hides, L., & Zelenko, O. (2015). Young people's uses of music for well-being. Journal of Youth Studies, 18(9), 1119-1134.
  37. Peterson, R. A., & Simkus, A. (1992). Seven how musical tastes mark occupational status groups. Cultivating differences: Symbolic boundaries and the making of inequality, 152.
  38. Ramsey, G. P. (2003). Race music: Black cultures from bebop to hip-hop(Vol. 7). Univ of California Press.
  39. Storry, M., & Childs, P. (Eds.). (2016). British cultural identities. Taylor & Francis.
  40. Ulusoy, E. (2016). Subcultural escapades via music consumption: Identity transformations and extraordinary experiences in Dionysian music subcultures. Journal of Business Research, 69(1), 244-254.
  41. Willis, P. E. (1990). Common culture. Milton Keynes: Open University Press.
جامعه شناسی هنر و ادبیات
دوره 13، شماره 2
دوره سیزدهم، شماره دوم. پاییز و زمستان ۱۴۰۰
اسفند 1400
صفحه 155-177

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار