عوامل مؤثر بر ادراک زیبایی شناختی هنر (مطالعه موردی: دو دانشکده دانشگاه شیراز در سال 97)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

2 گروه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

یکی از مسائل مهم و کلیدی برای شناخت بیشتر حوزه‌ی هنر، تبیین مسائلی است که سبب تفاوت‌ها و شباهت‌ها در واکنش‌های مخاطبان آثار هنری می‌شود. یکی از عوامل تأثیرگذار در این زمینه درک و دریافت مخاطبان از این‌ گونه آثار می‌باشد. ادراک فرآیندی است که سبب شناخت و پردازش اطلاعاتی می‌شود که از اندام‌های حسی به دست می‌آید. در زمینه‌‌ی هنر نیز ادراک زیبایی‌شناختی نقش مهمی را ایفا می‌نماید که در کنار رویکرد فلسفی، از رویکردهای جامعه‌شناختی و روانشناختی نیز در این زمینه بهره برده می‌شود. در پژوهش حاضر به بررسی و تببینِ شباهت‌ها و تفاوت‌های ادراک زیبایی‌شناختی میان دانشجویان دانشکده‌ی هنر و دانشکده‌ی فنی و مهندسی پرداخته شده است. در واقع هدف از این پژوهش تعیین عوامل اجتماعی (سن، جنسیت، طبقه‌ی اجتماعی، قومیت، ارتباط با دنیای هنر) مؤثر بر ادراک زیبایی‌شناختی می‌باشد که روش آن برحسب هدف کاربردی، به لحاظ ماهیّت اکتشافی، و از حیث گردآوری داده‌ها، توصیفی-پیمایشی است. در این پژوهش از روش طبقه‌بندی کیو نیز استفاده گردیده است، روش پژوهشی کیو برای شناخت ذهنیّت‌های افراد نسبت به موضوعات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. از یافته‌های مهم این پژوهش، استفاده‌ی متفاوت دانشجویان هنری و غیرهنری از عبارات زیباشناختی می‌باشد. بارهای عاملی به دست آمده نشان دهنده تفاوت معنادار میان شرکت کنندگان برحسب سوابق هنری و همچنین حضور فرد دیگری که در حوزه‌ی هنر در خانواده فعالیت می‌کند، می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

factors Affecting the Aesthetic Perception of Art (Case Study: Two Faculties of Shiraz University in 1397)

نویسندگان [English]

  • rasool yusefi 1
  • fatholah zarekhalili 2
1 Department of Art, Faculty of Arts and Architecture, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Department of Art, Faculty of Arts and Architecture, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

One of the key issues for further understanding the field of art is the explanation of issues that cause differences and similarities in the reactions of the audience of artwork. One of the influential factors in this field is the perception and reception of such works by the audience. Perception is the process of identifying and processing information that comes from sensory organs. In the field of art, the aesthetic perception plays an important role, which, along with the philosophical approach, also utilizes sociological and psychological approaches in this field. In the present study, the study of the similarities and differences between aesthetic perception among students of the School of Art & Architecture and the School of Engineering has been investigated. In fact, the purpose of this research is to determine the social factors (age, gender, social class, ethnicity, connection with the world of art) affecting the aesthetic perception. Its method, in terms of its purpose, is practical, in terms of its nature, is exploratory, and in terms of its data collection, is descriptive-survey. In this research, the Q-sort method has also been used; the research method of Q is used to understand the individuals’ minds about different subjects. One of the important findings of this research is how the students of art employed aesthetic expressions differently from other students. The resulting factor loads indicate a significant difference between the participants according to the artistic background and the presence of another person who works in the field of art in the family.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aesthetic Perception
  • Perceptual Characteristics
  • Social Perception
  • Qi Method
  • Artistic Perception
 احمدی، حسین؛ وطندوست، رسول و شیروانی، مریم )0095 )خوانش فرایند ادراک و دریافت زیبایی
در نظرگاه مخاطبان آثار هنری بر اساس مقایسة آرای فالسفة اسالمی و غربی، نشریة هنرهای
زیبا، شمارۀ 4 ،صص06-00
 الکساندر، ویکتوریا )0096 ،)جامعهشناسی هنرها )شرحی بر اشکال زیبا و مردمپسند
هنر(، ترجمة اعظم راودراد، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
 ایروانی، محمود و خداپناهی، کریم )0005 ،)روانشناسی احساس و ادراک، تهران: انتشارات
سمت
 پاکزاد، ج . )0094 ،)مبانی نظری و فرایند طراحی شهری، تهران: انتشارات شهیدی.
 خوشگویانفرد، علیرضا )0000 ،)روششناسی کیو، تهران: انتشارات صدا و سیمای جمهوری
اسالمی ایران.
 داناییفرد، حسن؛ حسینی، سیدیعقوب و شیخها، روزبه )0090 ،)روششناسی کیو: شالودههای
نظری و چارچوب انجام پژوهش، تهران: انتشارات صفار.
 رشیدی، محمود )0096 ،)عوامل اجتماعی مؤثر بر ادراک، پایاننامة کارشناسی ارشد، دانشکدۀ
ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
 شایگانفر، نادر و دالوریان، هانیه )0097 ،)تبیین کیفیات و احکام زیباشناختی در گفتمان انتقادی نزد
فرانک سیبلی، دوفصلنامة شناخت، شمارۀ 0/70 ،صص 007-000
 شمیلی، فرنوش )0094 ،)بررسی تأثیر آموزش هنر بر سازمان ادراکی و حافظة بصری
افراد، پایاننامة دکتری، دانشکدۀ هنر، دانشگاه الزهرا.
 طباطبایی، زهره )0090 ،)مدل درک و دریافت ارزشهای زیباییشناسی و هنری جهت
حفاظت از میراث هنری، پایاننامة دکتری، دانشکدۀ حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر اصفهان.
 کاشفی، محمدصادق )0090 ،)گذر زیباییشناسی از امر زیبا به ورطة مفاهیم زیباییشناختی،
فصلنامة کیمیای هنر، سال دوم، شمارۀ 7 ،صص 00-40
 کدیور، پروین )0090 ،)روانشناسی یادگیری، تهران، انتشارات سمت.
 کالینسون، دایانه )0000 ،)تجربة زیباشناختی، ترجمة فریده فرنودفر، تهران: انتشارات
فرهنگستان هنر.
 گیپس، گئورگی)0075 .)زبان تصویر، ت: فیروزه مهاجر، انتشارات سروش، تهران.
 ویگوتسکی، ل. س )0007 ،)اندیشه و زبان، ترجمه حبیباهلل قاسمزاده، تهران: انتشارات ارجمند.
 ویلکینسون، رابرت )0000 ،)هنر، احساس و بیان، ترجمة امیر مازیار، تهران: انتشارات
فرهنگستان هنر.
 Caballero, A.O.; Casares, J.A. & Caballer, M.O. (1329) Visual
Perception in Art Education. Gender and intercultural study.
Journal of Social and Behavioral Sciences, vol. 139, pp. 533–553
 Turkmenoglua. D. (1321), Visual Perception and Drawing
Relationship in Art Education, Journal of Social and Behavioral
Sciences, vol. 5,pp. 345–351