برساخت سینمایی زیبایی‌شناسی پوشاک زنان در گفتمان‌های ارزش‌گرایی، سازندگی و اصلاح‌طلبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

2 عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران

چکیده

نوع و زیبایی‌شناسی پوشاک هر جامعه، ذیل فرهنگ آن قابل بازشناسی است زیرا فرهنگ، بخشی از ساختار هر جامعه است که در پیوستگی با سایر ارکان اجتماعی قرار دارد. زیبایی‌شناسی لباس به معنی شناخت ویژگی‌ها و دلالت‌های زیباشناسانه پوشاک در یک جامعه، تحت‌تأثیر عوامل فرهنگی اجتماعی است که در برخی آثار هنری از جمله فیلم‌های سینمایی انعکاس یافته و قابل مطالعه است. سینما یکی از هنر-رسانههایی است که توانمندی بسیاری در بازنمایی تحولات مختلف جامعه دارد. یکی از پدیده‌های فرهنگی- اجتماعی هر جامعه، تغییرات در پوشش و پوشاک آن است که به انحاء گوناگون در فیلم‌های سینمایی هر دوره، برساخته و بازنمایی می‌شود. این مقاله ضمن تحلیل گفتمانی سه دورۀ ارزش‌گرایی، سازندگی و اصلاح‌طلبی و تحلیل 30 فیلم سینمایی، به این سوال پاسخ می‌دهد که تاثیرگفتمان‌های گوناگون بر زیبایی‌شناسی پوشاک زنان چگونه در آثار سینمایی، بازتاب یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Construction of Women Dress Aesthetics in Iranian Movies by Valueism, Constructionism and Reformism Discourses

نویسندگان [English]

  • Seyedeh Razieh Yasini 1
  • Abdollah Bicharanlou 2
1 Art Research Institute at RICAC
2 Assistant Professor at University of Tehran
چکیده [English]

The type and aesthetics of dress in every society is identified by its culture because the culture is a part of the society structure which is integrated to other pillars of the society. The aesthetics of dress, meaning to realize aesthetic characteristics and implications of dress in a society, is affected and influenced by cultural and social factors which are reflected in artistic works including movies. Cinema as an art-media can represent different developments of society very accurately. One of the social-cultural phenomena of every society is the change of dress and clothing which is constructed and represented in movies in different ways. This paper by analyzing the dominant and competing discourses at the Valueism, Constructionism and Reformism eras (1979 -1998) in Iran and analyzing 30 movies released in those eras, responses to this question: how the effect of different discourses on the women dress aesthetics has been reflected in the movies? The mentioned movies have been selected by purposive method of sampling and have been studied in three levels: Description, Interpretation and analysis to find out the aesthetics of Iranian women dress represented and constructed in the movies by the filmmakers of three discourses: Valueism, Constructionism and Reformism Discourses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aesthetics
  • Women Dress
  • Movie
  • discourse
  • Reflection
  • Representation
امینی، علیاکبر )1311 ،)گفتمان ادبیات سیاسی ایران در آستانة دو انقالب، تهران:
اطالعات.
 انصاری، ابراهیم )1313 ،)نگرشی بر جامعۀ مدنی در ایران، مجلة پژوهشی دانشگاه
اصفهان )علوم انسانی(، جلد دهم، شمارۀ 1 و 2 ،صص 33-21.
 برنز، اریک )1313 ،)میشل فوکو، ترجمۀ بابک احمدی، تهران: کهکشان.
 بشیریه، حسین )1331 ،)دیباچهای بر جامعهشناسی سیاسی ایران، دورة جمهوری
اسالمی، تهران: نگاه معاصر.
 جوادی یگانه، محمدرضا و هاتفی، حمیده )1331 ،)پوشش زنان در سینمای پس از
انقالب اسالمی، فصلنامة مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال چهارم، شمارۀ 11،
.16-63 صص
 جنکینز، ریچارد )1331 ،)هویت اجتماعی، ترجمۀ تورج یاراحمدی.تهران: نشر
شیرازه.
 حسنپور، آرش و یزدخواستی، بهجت )1314 ،)پروبلماتیک زنبودگی؛ نمایش
جنسیت و برساخت کلیشههای اخالقی زنانه در سینمای ایران، فصلنامة مطالعات
فرهنگ، ارتباطات، سال شانزدهم، شمارۀ 32 ،صص 33-63
 دووینیو، ژان )1311 ،)جامعهشناسی هنر، ترجمۀ مهدی سحابی. تهران: نشر مرکز.
 سفیری، خدیجه )1331 ،)روش تحقیق کیفی، تهران: پیام پویا.
 سلطانی، سیدعلیاصغر )1334 ،)تحلیل گفتمان بهمثابه نظریه و روش، فصلنامة علوم
سیاسی، شمارۀ 23 ،صص 123-111.
 سلطانی، سیدعلیاصغر )1312 ،)قدرت، گفتمان و زبان، سازوکارهای جریان
قدرت در جمهوری اسالمی ایران، تهران: نشر نی.
 غالمرضاکاشی، محمدجواد؛ هاللی، محمد جواد و ستوده، مینا )1312 ،)واکاوی
گفتمان نظارت بر تن زنانه در ایران پس از انقالب اسالمی، فصلنامة مطالعات
فرهنگی و ارتباطات، شمارۀ 32 ،صص 12-13.
 فرکالف، نورمن )1311 ،)تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمۀ فاطمه شایسته پیران و
همکاران. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
 مکاریک، ایرناریما )1314 ،)دانشنامة نظریههای ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر
و محمد نبوی. ج 2 .تهران: آگه.
 برساخت سینمایی زیباییشناسی پوشاک زنان
07
 ورجاوند، پرویز )1313 ،)پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی، تهران: شرکت
سهامی انتشار.
 هال، استوارت )1313 ،)معنا، فرهنگ و زندگی اجتماعی، ترجمۀ احمد گلمحمدی،
تهران: نشر نی
 یاسینی، سیدهراضیه )1314 ،)پوشش و منش زنان در نقاشی و ادبیات ایران، تهران:
پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.
 یوسفیان، جواد )1311 ،)نگاهی به مفهوم زیباییشناسی، نشریة دانشکده ادبیات و
علوم انسانی )تبریز(، دورۀ 43 ،شمارۀ 111 ،صص: 112 - 132.