رمان کُردی و واسازی تاریخ‌نگاری مسلط

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه کردستان

چکیده

گولی‌شوران مهم‌ترین اثر عطا نهایی، رمان‌نویس برجستۀ کُرد، است که روایتی متفاوت از ورود مدرنیته به جامعه و زندگی روزمرۀ فرودستان کردستان ارایه می‌دهد. متفاوت‌بودن این روایت ناشی از ضدیت آن با دو کلان‌روایت‌ مسلط تاریخ‌نگاری، یعنی شرق‌شناسی و ناسیونالیسم ایرانی، است که همواره با اتخاذ نوعی سیاست نوشتاری خاص به نوعی نگارش تاریخ همت گماشته‌اند که حاصل آن حذف صدای دیگری و بازتولید موقعیت‌های فرودستی دیگری است. مدعای اصلی آن است که رمان کٌردی به‌مثابه متنی واسازانه، با بنیان‌نهادن روایتی وارونه، در مسیر بازخواست تاریخی قدم برداشته است و سیاست نوشتاری متفاوتی اتخاذ کرده است. پرسش این است که این سیاست نوشتاری چیست و رمان کٌردی چگونه به‌مدد آن، روایتی تاریخی از موقعیت فرودستی ارایه می‌دهد و چگونه از رهگذر منازعه‌ با روایت‌های مسلط، امکان برآمدن نوعی ضدروایت را فراهم می‌سازد. در چارچوب سنت مطالعات فرودستان، به‌مثابه امکانی تحلیلی، به تحلیل روایت رمان کٌردیِ گولی شوران پرداخته شده است. نتایج تحلیل نشان می‌دهد که این رمان‌ با بازداستانی‌کردن رخداد‌های تروماتیک، تاریخی‌کردن موقعیتِ فرودستی، واسازی تقابل‌ها و سلسله‌‌مراتب سلطه، و سیاسی‌کردن فولکلور، هم وجهی از بیان‌های فرودستیِ مسکوت‌گذاشته‌شده‌ی تاریخی را به‌صدا درمی‌آورد و هم به‌ بازسازی تاریخی این روایت می‌پردازد. سرآخر این‌که گولی شوران کنش بازپس‌گیری قلمرو فرودستی را، که در بستر عینی تاریخ سرکوب و در روایت‌های تاریخ‌نگاری مسلط طرد شده است، در قالب تفسیری از ملیت‌خواهی فرودستانه به انجام می‌رساند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of Kurdish novel in deconstructing dominant historiography

نویسنده [English]

  • Jamal Mohammadi
چکیده [English]

Golly Shoran, written by Atta Nahai, is a well-known Kurdish novel which presents a different narrative of the life and history of the Kurds in the era of the Second World War. By different narrative, we mean that this novel challenge two dominant historical narratives about the subaltern Kurds: orientalism and Iranian Nationalism. These two metanarratives often use a kind of writing and discourse which ignores the voice and experience of this subaltern people and reproduces their subaltern position. This research claims that some Kurdish novel (hear Golly Shoran) provide a counter narrative and deconstruct dominant historical representations of Kurds. The main question is that how do these novel challenge these grand narrative and by means of which devices and mechanisms? We have explored this issue through using postcolonial theories and deconstruction methodological tools. The findings show that Golly Shoran has provided a different story about the historical subaltern conditions of the Kurds and deconstructed the binary oppositions through which the dominant historiography has pictured Kurdish culture and history. So this novel provides a different picture of the Kurds and their historical lived experiences, something which is almost perfectly ignored in orientalism and Iranian nationalism. In this way, it deconstruct these two metanarratives.

کلیدواژه‌ها [English]

  • colonial modernity
  • historical narratives
  • subalterns
  • Kurdish novel
  • post colonialism

مراجع

احمدزاده، هاشم (۱۳۸۶) از رمان تا ملت، ترجمه بختیار سجادی، کٌردستان: دانشگاه کٌردستان.
احمدی، حمید (۱۳۷۹) قومیت و قوم‌گرایی در ایران، افسانه و واقعیت، تهران: نشر نی.
ادموندز، سی. جی (۱۳۸۳) کٌردها، ترک‌ها، عرب‌ها، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر روزبهان.
ارفع، حسن (۱۳۸۷) کٌردها، یک بررسی تاریخی و سیاسی، ویرایش محمدرئوف مرادی، نشر آنا.
برزویی، مجتبی (۱۳۷۸) اوضاع سیاسی کٌردستان (از سال ۱۲۵۸ تا ۱۳۲۵)، تهران: نشر فکر نو.
جلایی‌پور، حمیدرضا (۱۳۸۵) فراز و فرودهای جنبش کٌردی (۵۸-۶۸)، تهران: نشر بی‌جا.
رحیمیان، محمد (١٣٩٢) سرآغاز و سیر ادبیات داستانی کٌردی، تهران: نشر رامان سخن.
رسول‌زاده، محمدامین (۱۳۷۷) گزارش‌هایی از انقلاب مشروطیت ایران، ترجمه‌ی رحیم رئیس‌نیا، تهران: نشر شیرازه.
رندل، جاناتان (۱۳۷۹) با این رسوایی چه بخشایشی!، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: نشر پانیذ.
کینان، درک (۱۳۷۰) کٌردها و کٌردستان، ترجمه‌ی ابراهیم یونسی، تهران: انتشارات نگاه.
لازاریف، م، س و دیگران (۱۳۸۶) تاریخ کٌردستان، ترجمه‌ی کاوه امین‌آوه و منصور صدقی: نشر فروغ.
نیکیتین، واسیلی (۱۳۸۷) کٌرد و کٌردستان، ترجمه‌ی محمد قاضی، تهران: نشر نیلوفر.
 Arfa, H (2008) Kurds, a Historical and Political Review, Editing by Mohammad Raouf Moradi, Anna.
Arnold, D (1984) “Gramsci and Peasant Subalternity in India”, the Journal of Peasant Studies, 11, no. 4, 155-17.
Ashcraft, B & grittif, G (2001) the key concept: postcolonial studies, London: Routledge.
Chakrabarty, D (2000) “postcoloniality and the Artifice of History” in Postcolonial Studies Reader, edited by bill Ashcroft & Helen tiffin, London: Routledge.
Chakrabarty, D (2005) A Small History of Subaltern Studies, A Companion to Postcolonial Studies. Henry Schwarz and Sangeeta Ray, Eds. Oxford: Blackwell Publishing. p 608.
Chaturvedi, V (2007) “A Critical Theory of Subalternity: Rethinking Class” in Indian Historiography, In the Left History, 12. 1 (Spring/Summer 2007).
Chibber, V (2013) Postcolonial Theory and the Specter ofCapital, Publisher: Verso; 1 edition.
Gandhi, K (2015) “The Politics of Representation: Painting the female Subaltern”, The Criterion: An International Journal in English, vol. 6. April 2015.
Guha, R (1983) Elementary Aspects of Peasant Insurgency in Colonial India, Durham and London: Duke University Press.
Guha, R (1987) Chandra’s Death, in the Subaltern Studies V: Writings on South Asian History and Society, Edited by Ranajit Guha, Delhi: Oxford University Press.
Guha, R (1997) Dominance without Hegemony: History and Power in Colonial India. London: Harvard University Press.
Guha, R (2011) “Gramsci in India: Homage to a Teacher”, Journal of Modern Italian Studies, 16(2), 2011, pp 288_295.
Ludden, D (2001) “A Brief History of Subalternity”, in Ludden, Reading Subaltern Studies, pp 5, 15.
McDowall, D (2004). A Modern history of the Kurds. London and New York: I.B. Tauris.
Prakash, G (1994) “Studies in Postcolonial Criticism”, The American Historical review, Vol. 99, No. 5, 1475-1490.
Shakely, Farhad (2016) the Modern Kurdish Short Story, Sweden: Uppsala University.
Spivak, G. CH (1987) “A Literary Representation of the Subaltern: Mahasweta Devi's 'Stanadayini”, In the Subaltern Studies V: Writings on South Asian History and Society, Edited by Ranajit Guha, Delhi: Oxford University Press.
Spivak, G. CH (1995) “Can the Subaltern Speak?” In The Post-Colonial Studies Reader, Edited By Bill Ashcroft, Gareth Griffiths and Helen Tiffin, London and New York: Routledge, pp. 24-29.
Tiffin, H (1995) “Postcolonial literature and Counter discourse” in Postcolonial Studies Reader, edited by bill Ashcroft & Helen tiffin, London and New York: Routledge. Pp. 95-99.               

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار