بررسی نقش‌های جنس‌گرایانه دردو نمایشنامۀ خواب در فنجان خالی و شکلک اثر نغمه ثمینی بر اساس نظریۀ کنش متقابل نمادین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه نمایش دانشکدۀ نمایش و موسیقی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری تئاتر دانشکدۀ نمایش و موسیقی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی دانشکدۀ نمایش و موسیقی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله در پاسخ به این پرسش نوشته شده است که زن‌های نمایش‌نامه‌های نغمه ثمینی از کدام دسته زنا‌ن‌اند؟ اگر بازنمود زنان را به طور کلی به سه دستۀ مدرن، سنتی، و در حال گذار تعریف کنیم به کدام یک از این گونه‌ها تعلق می‌گیرند؟ چهارچوب نظری این مقاله برای پاسخ به این پرسش نظام جامعه‌شناسی هنر و رویکرد بازتاب است. و برای انسجام نظری از نظریۀ کنش متقابل نمادین در تحلیل شخصیت‌های زن این نمایش‌نامه‌ها بهره گرفته‌ایم. اساس نظریة کنش متقابل نمادین را جرج هربرت مید شکل داده است. توجه اصلی مید بر نهاد و چگونگی ایجاد نهاد در افراد بود. وی به این نتیجه رسید که نهاد عنصری است که در برقراری ارتباط فرد با اجتماع در وجودش شکل می‌گیرد. از دیدگاه مید، واحد تحلیل رفتاری «کنش اجتماعی» است. کنش اجتماعی تعاملی است میان دو یا چند فرد که به نحوی به طور متقابل وظایفی را بر عهده دارند. این مقاله برای تعریف نقش جنس‌گرا چهار مؤلفۀ مفهوم پنداشت از خود، ویژگی‌های رفتاری، الگوهای ارتباطی، و جایگاه در هرم قدرت را تعیین‌کننده می‌داند. هر چهار مؤلفه از نظریۀ کنش متقابل نمادین اخذ شده‌اند. دو نمایشنامۀ خواب در فنجان‌ خالی و شکلک، از نغمه ثمینی، نمونه‌های آماری این تحقیق‌اند. بررسی شخصیت‌های زنِ این نمایش‌نامه‌ها براساس نقش‌های جنس‌گرایانه نشان می‌دهد از چهار شخصیت زن این دو نمایش‌نامه، دو شخصیت بازنمود زن مدرن و دو شخصیت بازنمود زن سنتی‌اند. در این تحقیق، شیوۀ استدلال قیاسی و روش تحلیل داده‌ها تأویلی- تفسیری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The analysis position of gender in of two plays, Dream in an Empty Cup and The Mug written by Naghme Samini

نویسندگان [English]

  • Farindokhte Zahedi 1
  • Rafiq Nosrati 2
  • Azar Najibi 3
1 Assistant professor, Department of Dramatic Arts, University College of Fine Arts, Tehran University
2 Ph.D. student of Drama, Department of Dramatic Arts, University College of Fine Arts, Tehran University
3 M.A. student of Dramatic Literature, Department of Dramatic Arts, University College of Fine Arts, Tehran
چکیده [English]

The analysis position of gender in of two plays, , Dream in an Empty Cup and The Mug written by Naghme Samini
Farindokhte Zahedi
Rafiq Nosrati
Azar Najibi
Abstract
Theater has played a role of much greater importance in society than merely amusing the audience. The playwrights represent the culture, lifestyle and customs of the society, interpret the culture, and criticize it. According to Aristotle, play is the mimesis of human action. He believes that mimesis is complementary to human learning and internal abilities and is the distinguishing feature of human beings as against animals. According to Aristotle, the playwright is a thinker and a critic of society who establishes a second world through objectifying his subjective world. Aristotle’s conception has been evaluated and rewritten repeatedly, but still serves as the dominant attitude in the field of drama and theater; it can be regarded as the primitive conception of reflection approach towards art. The reflection approach in sociology of art encompasses diverse extensive research, the common notion among which is the belief that art is a mirror of society. In this approach, research is focused on the works of art so that our knowledge and understanding of society is enhanced.
The present article attempts to answer the questions what kind of women are the women in Naghmeh Samini’s plays? And, if we divide women into modern, traditional and in transition, to which group do these women belong? To answer these questions, the sociology of art and the reflection approach have been selected as the theoretical framework, and to provide theoretical coherence, the symbolic interaction theory has been utilized in the analysis of female characters of these plays. The symbolic interaction theory has been developed by George Herbert Mead. He has considered institution and the way it is developed in individuals and has concluded that institution is formed through the communication between individuals and the society. According to Mead, social action is the unit of behavioral analysis. Social action is an interaction between two or more individuals who have some mutual duties. In the definition of gender role in the present article, four elements are of great importance: concept of self-conception, behavioral characteristics, communicative patterns and the position in the power pyramid. All these elements are derived from the theory of symbolic interaction. The plays Dream in an Empty Cup and The Mug by Naghmeh Samini are chosen as the statistical samples. An analysis of the female characters in these plays, on the basis of gender roles, shows that two of the four female characters represent modern woman, and the other two represent the traditional woman. In this article, the argument is deductive and the methodology for the analysis of the data is interpretative.
Key words: play, Samini, symbolic interaction, female character, behavioral characteristics, position in the power pyramid, reflection approach, sociology of art
Assistant professor, Department of Dramatic Arts, University College of Fine Arts, Tehran University: farinzahedi@hotmail.com
Ph.D. student of Drama, Department of Dramatic Arts, University College of Fine Arts, Tehran University: rafiqnosrati@gmail.com
M.A. student of Dramatic Literature, Department of Dramatic Arts, University College of Fine Arts, Tehran University: Azar_najibi@gmail.com

کلیدواژه‌ها [English]

  • behavioral characteristics
  • female character
  • Play
  • position in the power pyramid
  • reflection approach
  • Samini
  • sociology of art
  • symbolic interaction