مطالعه دلایل استقبال از رمان «ملت عشق» در ایران؛

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 رزونامه نگاری دانشکده علوم ارتباطات

2 گروه ارتباطات، دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

بر اساس آمار نشر کتاب، رمان «ملت عشق» یکی از رمان‌های پرفروش سال‌های اخیر در ایران است و توجه به دلایل و زمینه‌های عامه‌پسند شدن آن می‌تواند به درکی از حال‌وهوای جامعه در این دوره کمک کند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر از طریق مطالعۀ کیفی علل گرایش کاربران زن اینستاگرام به رمان «ملت عشق» سعی کرد تا بتواند به بخشی از مسائل مطرح حول چنین پدیده‌ای در جامعۀ ایران دست یابد. به این منظور، با روش تحلیل مضمون و انجام نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی، با بیست نفر از این کاربران مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساخت‌یافته انجام شد. طبق یافته‌های این پژوهش، اگرچه به نظر می‌رسید نوعی فراخوانیِ مخاطب توسط ویژگی‌های عامه‌پسند و تبلیغات کنجکاوی‌برانگیز صورت گرفته باشد، اما از سوی دیگر، توجه به عناصر داستان نظیر فرم، محتوا و مؤلف نیز بیانگر گزینش‌گری مخاطبان و عاملیت آن‌ها در انتخاب این اثر بود و به‌طور کلی، علاوه‌بر عامل «موج تبلیغاتی» و «جذابیت داستان»، علل گرایش به مطالعۀ چنین اثری را می‌توان ناشی از عامل مهم دیگری از جمله پرداختن به مسائلی از جنس «مسئلۀ روز جامعه» در ایران دانست که استقبال بالا از چنین اثری نیز می‌تواند نشان‌دهندۀ نوعی حساسیت اجتماعی نسبت به این‌گونه مسائل باشد. در مجموع، بر مبنای اطلاعات به دست آمده از مصاحبه‌های عمیق با تعدادی از مخاطبان این رمان، می‌توان گفت شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران در توجه و استقبال از این اثر تأثیرگذار بوده و در این میان، نقش شبکۀ اجتماعی اینستاگرام در معرفی و استقبال هرچه بیشتر از آن بسیار پررنگ بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Studying the reasons for the acceptance of the novel "The Forty Rules of love" in Iran

نویسندگان [English]

  • Baharak Mahmoodi 1
  • Tahere Rezayat 2
  • mojgan hajizadegan 3
1 Journalism, Faculty of communications
2 communication , Faculty of communication
3 faculty of communications
چکیده [English]

According to the book publishing statistics, the novel "The Forty Rules of Love" is one of the best-selling novels in recent years in Iran, and paying attention to the reasons and contexts of its popularity can help to understand the mood of society in this period. Therefore, the present study, through a qualitative study of the reasons for the tendency of female Instagram Users to the novel "The Forty Rules of Love", tried to find some of the issues raised around such a phenomenon in Iranian society. For this purpose, in-depth semi-structured interviews were conducted with twenty of these Users by means of Content Analysis and Purposeful sampling and Snowball sampling. According to the findings of this study, although it seemed that the audience was called by popular features and curious advertisements, but on the other hand, attention to the elements of the story such as form, content and author also indicates the selectivity of the audience and their agency in choosing this book, and in addition to the "propaganda wave" and "story appeal", the reasons for the tendency to study it can be attributed to another important factor, such as addressing issues such as "society's current issue" in Iran. It can be said that the social, cultural and political conditions of Iran are influential in the attention of this book, and among them, the role of Instagram in introducing and more attention to it has been very bold.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Popular Literature
  • The Forty Rules of Love
  • Reception theory
  • Instagram Users
  • Women

مراجع

  1. استوری، جان (1397). مطالعات فرهنگی دربارۀ فرهنگ عامه. ترجمۀ حسین پاینده. چاپ پنجم. تهران: نشر آگه.
  2. باستانی، سوسن، شریعتی، سارا و خسروی، بهناز (1397). مصرف کالاهای معنوی، راهی برای افزایش سرمایۀ فرهنگی: نگاهی دیگر به معنویت‌های جدید در ایران. مجلۀ علوم اجتماعی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، 15(2)، 269-303.
  3. پاینده، حسین (1397). کرانه‌های عامه‌پسندی؛ گفت‌وگو با حسین پاینده. مجلۀ آنگاه، 8، 10-12.
  4. جوادی یگانه، محمدرضا (1389). گرایش به رمان‌های عامه‌پسند در ایران. هشتمین کنفرانس بین‌المللی جهت‌گیری‌های تازه در علوم انسانی، لس‌آنجلس: دانشگاه کالیفرنیا (UCLA). دسترسی در 15 شهریور 1399، بازیابی از: https://is.gd/Vk6F3N
  5. حسینی داورانی، سید عباس (1392). نظریۀ دریافت و جامعه‌شناسی عکس. چیدمان، 1(1)، 94-99.
  6. خبرگزاری ایسنا (1397). پرفروش‌ترین رمان‌های ایرانی در پنج دهۀ اخیر. کد خبر: 97090904004. دسترسی در 15 شهریور 1399، بازیابی از: https://www.isna.ir/news/9
  7. خانۀ کتاب و ادبیات ایران (1401). گزارش آماری کتاب‌های منتشرشده (از سال 1385 تا 1400). دسترسی در 22 شهریور 1401، بازیابی از: https://ketab.ir/PublicationStatistics
  8. ربیعی، علی و عرفانی حسین‌پور، رضوانه (1392). دریافت دانشجویان دانشگاه‌های تهران از برنامه‌های شبکۀ فارسی صدای آمریکا. مطالعات فرهنگ-ارتباطات، 14(23)، 171-194.
  9. رستمی، فرشته (1389). زیبایی‌شناسی دریافت در «دل فولاد». فصلنامۀ پژوهش‌های ادبی، 7(29)، 49-70.
  10. ریچاردز، بری (1391). روانکاوی فرهنگ عامه؛ نظم و ترتیب نشاط. ترجمۀ حسین پاینده. چاپ دوم. تهران: ثالث.
  11. شفق، اسماعیل و آذرپیرا، علی‌اصغر (1396). تحلیل شعر «آی آدم‌ها» و تفسیرهای آن براساس نظریۀ زیبایی‌شناسی دریافت. فصلنامۀ نقد ادبی، 10(37)، 135-161.
  12. ضیغمی، ندا (1393). بررسی نقش و هویت اجتماعی زن در آثار زویا پیرزاد. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید باهنر کرمان.
  13. کریمی، امید و مهدی‌زاده، سید محمد (1391). تحلیل دریافت مخاطبان جوان شهر مریوان از سریال‌های عامه‌پسند ماهواره‌ای. فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، 6(4)، 107-136.
  14. محمدپور، احمد (1398). ضد روش؛ زمینه‌های فلسفی و رویه‌های عملی در روش‌شناسی کیفی. چاپ دوم. ویراست دوم. قم: لوگوس.
  15. مرکز آمار ایران (1399). اطلاع نگاشت موضوع کتاب‌های مورد مطالعۀ افراد باسواد کشور (۱۵ ساله و بیشتر). دسترسی در 22 شهریور 1401. بازیابی از:

https://www.amar.org.ir/news/ArticleType/ArticleView/ArticleID/16978

  1. مهدی‌زاده، سید محمد (1388). مطالعۀ تطبیقی نظریۀ کاشت و دریافت در ارتباطات. چاپ دوم. تهران: مرکز تحقیقات صداوسیما.
  2. یزدان‌پناه، جواد و عبداللهیان، حمید (1390). مطالعۀ خوانش مخاطبان ایرانی از رمان جنگ. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.
  3. Livingstone, S., & Das, R. (2013). Interpretation/Reception. In P. Moy (Ed.), Oxford Bibliographies Online: Communication. Oxford: Oxford University Press. doi: 10.1093/obo/9780199756841-0134.
  4. Papadima, L. (2015). Literary reception theories: a review. Dacoromania Litteraria, 2, 134-162.
  5. Shi, Y. (2013). Review of Wolfgang Iser and his reception theory. Theory and Practice in Language Studies, 3(6), 982-986.
جامعه شناسی هنر و ادبیات
دوره 14، شماره 1
دوره 14. شماره 1. بهار و تابستان 1401
شهریور 1401
صفحه 86-111

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار