نمود شخصیت اصلی در داستان‌های کوتاه غلامحسین ساعدی : (با تکیه بر ساخت‌گرایی تکوینی گلدمن)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد. ایران

2 گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

این پژوهش باتکیه‌بر شیوه ساختگرایی تکوینی به بررسی شخصیت‌های اصلی سه مجموعه داستان «شب‌نشینی با شکوه»، «عزادارن بیل» و «دندیل» نوشته غلامحسین ساعدی می‌پردازد و ویژگی‌های شخصیت‌های اصلی داستان‌های او شناسایی و باتوجه‌به شرایط اجتماعی و فرهنگی زمان نگارش آثار تحلیل می‌شود. این بررسی نشان می‌دهد رابطه هم‌ارزی میان وقایع اجتماعی روزگار نویسنده و شخصیت‌پردازی او وجود دارد. آگاهی جمعی نویسنده و جهان‌بینی او به‌عنوان نویسنده، روانپزشک و روشنفکر موجب گردیده دنیای خیالی داستان‌هایش مملو از شخصیت‌هایی باشد که هریک نمودی از معضلات و کاستی‌های اجتماعی هستند. ویژگی‌های شخصیت‌های اصلی این سه مجموعه داستان، که مدت کوتاهی پس از انجام اصلاحات ارضی و انقلاب سفید در دوران پهلوی منتشر شده‌اند، بازتابنده مسائل و مشکلات فرهنگی و اجتماعی است. شخصیت‌های تنها، روانپریش، منفعل و مسئله‌دار داستان‌های ساعدی از مشکلات ناشی از عدم رشد و پویایی اجتماع حکایت دارد. تقابل سنت و مدرنیته، فقر، بی‌سوادی، فرهنگ استبدادی و ساختار اداری ناکارآمد از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی هستند که بر شخصیت‌پردازی ساعدی تأثیر گذاشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The aspect of main character in the short stories of Gholam Hossein Saedi

نویسندگان [English]

  • parivash mirzaeyan 1
  • amin banitalebi 2
1 Faculty of Literature and Humanities, Shahrekord University
2 Farsi Language and Literature, Faculty of Literature, Shahrekord University, Shahrekord, Iran
چکیده [English]

This research peruses the main characters of the three story collections of "Shab neshini Ba shokoh", "Azadaran Bayal" and "Dandil" by Gholamhossein Saedi, based on the formative constructivism approach. The characteristics of main characters would be identified and analyzed considering the social and cultural conditions. This study indicates that there is an equivalence relationship between social events and the author's characterization. The author's collective awareness and worldview as a writer, psychiatrist and intellectual has caused the imaginary world of his stories to be full of characters, each of whom is a manifestation of social problems and shortcomings. The characteristics of the main characters in these three series of stories - which published right after The white revolution or the revolution of the king and abolition of the landlord-slave regime, reflect cultural and social issues.Issues such as lonely, psychotic, passive, and problematic characters in Saedi's stories point to problems caused by the lack of growth and dynamism of society. The contrast of tradition and modernity, poverty, illiteracy, authoritarian culture, and inefficient administrative structure are the most important factors that have influenced the Saedi's story characters.

ارشاد، فرهنگ. )1481 .)کندوکاوی در جامعهشناسی ادبیات. تهران: آگه.
2 .بارونیان، حسن. )1418 .)شخصیتپردازی در داستانهای کوتاه دفاع مقدس. تهران: بنیاد حفظ آثار و
نشر ارزشهای دفاع مقدس.
4 .براهنی، رضا. )1468 .)قصهنویسی. تهران: البرز.
1 .بخشی، بهناز. )1484« .)نقد روانشناختی شخصیتهای مجموعه داستانهای کوتاه غالمحسین
ساعدی«. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه ولی عصر)عج(
رفسنجان.
9 .تنکابنی، حمید.)1481« .)فرهنگ سیاسی اقتدارگرا و ساختار دیوانساالری دولت در دورۀ پهلوی
اول«. نشریه جامعهشناسی تاریخی. )1)2 :1 -26.
جامعهشناسی‌هنر‌و‌ادبیات،‌دوره‌21‌،شماره‌اول،‌بهار‌و‌تابستان‌2911
922‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌
6 .حیدرپورکلیدسر، محمد؛ وثوقی، منصور؛ ساروخانی، باقر؛ ازکیا، مصطفی. )1486« .)واکاوی موانع
فرهنگی توسعه سیاسی در ایران )عصر پهلوی دوم(«. نشریه مطالعات فرهنگ و ارتباطات. سال 18
.42 -1صص. 12 شماره
1 .ساعدی، غالمحسین. )1448 .)شبنشینی با شکوه. تهران: امیرکبیر.
8( . ................................... .1414 .)عزاداران بیل. تهران: نیل.
8( . ................................... .1419 .)دندیل. تهران: امیرکبیر.
10 .سیدان، مریم. )1486« .)شخصیت های روان رنجور و روان پریش در داستان های غالمحسین
ساعدی«. نشریه ادب فارسی)1)18 :168-189.
11 .طلوعی، وحید؛ رضایی، محمد. )1481« .)ضرورت کاربست ساختگرایی تکوینی در جامعهشناسی
ادبیات« )ساختارگرایی تکوینی در مقام روش(. مجله جامعهشناسی ایران. )8)4:4-28 .
12 .عسگری حسنلو، عسگر. )1418 .)جامعهشناسی رمان فارسی. تهران: نگاه.
14 .فوران، جان. )1411 .)مقاومت شکننده تاریخ تحوالت اجتماعی ایران )از صفویه تا سالهای پس از
انقالب اسالمی(. ترجمه احمد تدین. تهران: موسسه خدمات فرهنگی رسا.
11 .گلدمن، لوسین. )1411 .)درآمدی بر جامعهشناسی ادبیات. گردآوری و ترجمه محمد جعفر پوینده.
تهران: نقش جهان.
19 .گلدمن، لوسین. )1482 .)نقد تکوینی. ترجمه محمد تقی غیاثی. تهران: نگاه.
16 .گلدمن، لوسین. )1411 .)جامعهشناسی ادبیات )دفاع از جامعهشناسی رمان(. ترجمه محمد جعفر
پوینده. تهران: هوش و ابتکار.
11 .عباس عبدی، محسن گودرزی.)1418 .)تحوالت فرهنگی در ایران. تهران: روش
18 .لوکاچ، گئورگ. )1414 .)پژوهشی در رئالیسم اروپایی. ترجمه اکبر افسری. تهران: انتشارات علمی و
فرهنگی.
18 .مهدیپور عمرانی. )1481 .)نقد و تحلیل گزیده داستانهای کوتاه غالمحسین ساعدی. تهران:
روزگار.
20 .میرصادقی، جمال. )1461 .)عناصر داستان. تهران: شفا.
21 .هاشمزهی، نوروز. )1486 .)شرایط اجتماعی و پارادامهای روشنفکری در آستانه دو انقالب ایران:
انقالب مشروطه و انقالب اسالمی. تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج.