از مادرانگی همچون اسطوره تا بحران مادرانگی خوانشی نشانه‌شناختی بر بازنماییِ مادرانگی در سینمای ایرانِ پس از انقلاب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی دانشگاه کردستان

2 جامعه شناسی دانشگاه کردستان

3 کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان

چکیده

هدف از این نوشتار بررسی برساخت مادرانگی، با توجه به ساختار ایدئولوژیکِ فیلم‌های منتخب در سینمای ایرانِ پس از انقلاب است. پرسش بنیادینِ این مقاله پرسش از بازنماییِ ایدئولوژیکِ مضمون مادری است. برای بررسی این موضوع، منظومه‌ای از مقوله‌های مطالعات جامعه‏ شناختی زنان در زمینۀ بازنماییِ مادرانگی همچون مادری، مادرانگی، غریزۀ مادرانگی، تجربۀ مادرانگی، مادرانگی متکثر و اسطوره‌ای را به وام گرفته‏ایم. ایدۀ نظری مقاله این است که سینما در ایران، مادرانگی را به مثابۀ یک تقابل برساختی به تصویر می‌کشد. در تداومِ کار با استفاده از روش نشانه‌شناسیِ انتقادیِ جان فیسک، فیلم‌های «مادر»، «مهرِ مادری»، «دعوت»، «گیلانه» و «من مادر هستم» مورد بررسی واقع شده‌اند. خوانش نشانه‌شناختیِ این فیلم‌ها، بیان از این دارد که سینمای ایران تحول مادرانگی را در از اسطوره مادرانگی تا بحران مادرانگی را بازنمایی می‌کند و در این زمینه مادرانگی را همچون نشانه ای در حال تحول که معنای آن در ارتباط با امور بیرونی و نه درونی زنان همچون مردسالاری، اسطوره-های فرهنگی، طبقاتی و طردشده بر می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

motherhood as myth to crisis of motherhood: semiotics of representation of motherhood in iranian cinema

نویسندگان [English]

  • kamal khaleghpanah 1
  • fatemeh mirzavandian 2
  • mobin rahimi 3
1 sociology. university of kurdistan. iran
2 sociology.university of kurdistan. iran
3 university of kurdistan,sanandaj,iran
چکیده [English]

this study investigate representation of motherhood and its transformation in Iranian cinema with emphsizeing ideological structures of selected films. the theoritical idea of article is that motherhood is a variable concept and multiple experiences. The theoretical framework of feminist theorists dispute over the approval and denial of women's maternal instinct and applied concepts such as mother, biological mother, myth, native, native instinct, the experience of the mother, the plural motherhood. Films studied in this research include the film"mother" by ali hatami,"mother love"by kamal tabrizi,"invitation" by ebrahim hatami kia, "gilaneh" by rakhshan bani-etemad,and "I am the mother" by Feridun Jeirani. The concluding section of the film analysis using semiotics, critical method is a division of john fiske. The film emphasizes the ideological structure of society and confirms the biological mother's maternal instinct in women as the most important and most essentially feminine instinct. but semiotic analysis imply that changed representation of motherhood on the basis of society situation. from myth motherhood to crisis of motherhood. motherhood affected by external contexts not internal circumstance of women, this external structures and cultural contexts includes cultural myths, masculinity and class structure.
Keywords: mother, biological mother, motherhood experience, mother nature, native myth, narrative structure, ideological structure

کلیدواژه‌ها [English]

  • motherhood
  • Representation
  • Semiotics
  • iranian cinema
  • crisis of motherhood
  • motherhood myth

مراجع

1 .تانگ، رزماری )1912 ،)نقد و نظر: درآمدی جامع بر نظریههای فمینیس تی ، ترجم ۀ منی ژه
نجمعراقی، تهران: نشر نی.
7 .آزاد ارمکی، تقی و خالقپناه، کما )1913 ،)خوانش مضاعف: روششناسی بنیامینی_دلوزی
در تحلیل فیلم )همراه با تحلیل فیلم دربارۀ الی(، تهران: جامعهشناسی هنر و ادب یات؛ ادبی ات؛ دورۀ
.1۵9 173 صص، 7 شمارۀ، 7
9 .صادقی فسایی، سهیال )191۱ ،)چالش فمینیسم با مادری، مطالعات راهبردی زن ان، دورۀ 2،
.۱9 13 صص، 71 شمارۀ
۱ .فیسک، جان )1916 ،)فرهنگ و ایدئولوژی، ترجمۀ مژگان برومند، فصلنامۀ ارغن ون، ش مارۀ
.172 112 صص، 76
۵ .فیسک، جان )1922 ،)فرانوگرایی و تلویزیون، ترجمۀ حسامالدین آشنا، نشریۀ رس انه، س ا
هشتم، شمارۀ سوم، صص 121 127.
2 .فیسک، جان )1916 ،)فرهنگ تلویزیون، ترجمۀ مژگان برومند، فصلنامۀ ارغنون، شمارۀ 13،
.1۱7 17۵ صص
2 .جالیی پور، حمیدرضا و محمدی، جما )1912 ،)نظریههای متأخر جامع ه شناس ی ، ته ران:
نشر نی.
1 .مشیرزاده، حمیرا )1911 ،)از جنبش تا نظریۀ اجتماعی: تاریخ دو قرن فمینیسم، تهران: نشر
پژوهش شیرازه.
3 .هام، مگی و گمبل، سارا )191۱ ،)فرهنگ نظریههای فمینیستی، ترجمۀ فیروزه مهاجر، ف رخ
قرهداغی و نوشین احمدی خراسانی، تهران: نشر توسعه.
16 .هولمز، ماری )1913 ،)جنسیت و زندگی روزمره، ترجمۀ محمدمهدی لبیبی، تهران: نشر افکار.
11 .فریدمن، جین )1911 ،)فمینیسم، ترجمۀ فیروزه مهاجر، تهران: انتشارات آشیان.
17 .آبوت، پامال و واالس، کلر )1911 ،)درآم دی ب ر جامع ه شناس ی نگ رش ه ای فمینیس تی ،
ترجمۀ مریم خراسانی و حمید احمدی، تهران: دنیای مادر.
19 .میرزایی، خلیل )193۵ ،)کیفیپژوهی، تهران: نشر فوژان.
14. Anderson, M. L (1997), Thinking About Women: Sociological Perspectives on
Sex and Gender, Boston: Allyn and Bacon.
15. Arredondo, Isabel. (2009), I Am a Mother First: Mexican Women Filmmakers of
the 1980s and 1990s and the Representation of Motherhood.
16. Chodorow, N. (1978), The reproduction of mothering. Psychoanalysis and the
sociology of gender. Berkeley: University of California Press.
17. Chodorow, N. (1997), The Psychodynamics of The Family, in: Linda Nicholson
(ed.), The Second Wave, p. 195 and Ortner, "Is Female to Male as Nature is to
Culture?" in: Lucinda Joy Peach (ed.), Women in Culture.
18. Firestone, S. (1970), The Dialectic of Sex , United states: William morrow and
company.
19. Fiske, J. (2011), Introduction to Comunication Studies, London & New York:
Routledge.
20. Greenlee, J. (2014), The Political Concequences of Motherhood, Michigan: The
University of Michigan Press.
21. Rich, A. (1981), Of Woman Born: Motherhood as Experience and Institution.
London: Virago
22. Rothman, B. K. (1989), Recreating Motherhood. Ideology and Tehnology in a
Patriarhical Society, London: W.W. Norton & Company.
23. Pascoe, Caroline(1998), SCREENING MOTHERS: Representations of
motherhood in Australian films from 1900 to 1988, University of Sydney.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار