بررسی و تحلیل نمود زیرطبقات در آثار رسول پرویزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور تهران

2 دانشیار دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

 
در جوامع شهری همواره گروه‏هایی زندگی می‏کنند که از نظر وضعیت معیشتی در پایین‏ترین سطح به‌سر می‏برند که به «زیرطبقات» (Under Class) شهره‌اند. زیرطبقات در نظام قشربندی اجتماعی طیفی وسیع از افراد را در بر می‏گیرد که اعمال و کنش‏هایشان در جامعه تأثیرگذار و از جهاتی ‏بسیار مخرّب و منفی است و هزینه‌هایی فراوان برای جامعه در پی دارد. لومپن‏ها، در کانون این طبقة اجتماعی،‏ حضوری پررنگ در عرصة جامعه و در داستان‏های رئالیستی و اجتماعی نویسندگان معاصر کشورمان دارند. لومپن‏ها معمولاً افرادی واخورده و به فساد‌ کشیده شده و بدون هویت‏اند. این افراد که شغل و درآمد ثابتی ندارند با شغل‏های کاذب روزگار می‏گذرانند و در بسیاری از مواقع، با توجه به وضعیت بد اقتصادی و فکری، تن به کارهای ناشایست می‏دهند. از نویسندگانی که با نگاهی تازه و به دور از کلیشه‏های رایج به شرح و توصیف زندگی لومپن‏ها پرداخته رسول پرویزی است. پرویزی‌ـ که از چهره‏های مطرح داستان‌نویسی ایران در دهة چهل شمسی به‌شمار می‏رودـ در دو مجموعه‌ داستان کوتاه خود، شلوارهای وصله‏دار و لولی سرمست، تنوعی چشم‌گیر از لومپن‏ها را به‌نمایش می‏گذارد. او در آثار خود، با نگاهی انتقادی، برخی زوایای پنهان و ناگفتة زندگی نابسامان این قشر و دلایل ریشه‏ای پدیدآورندة این نوع زندگی را بررسی می‏کند. البته نگاه پرویزی به این قشرـ بر خلاف نگاه یک جامعه‌شناس‌ـ نگاهی است درونی و غالباً جدی و فقط در پاره‏ای مواقع طنز‏آمیز. ضمن آنکه پرویزی تقریباً ریشة تمام ناهنجاری‏های زندگی مادی و معنوی زیرطبقات را در علل اقتصادی خلاصه می‏کند. این در حالی است که بسیاری از جامعه‌شناسان (به‏ویژه پوزیتیویست‏ها) معتقدند انتساب همة ناهنجاری‏ها به مسئلة اقتصاد به تأمل بیش‏تری نیاز دارد. پرویزی با نگاهی بی‏طرفانه، به ‏رغم برجسته‌کردن جنبه‏های منفی رفتاری لومپن‏ها، با تأکید بر نابرابری توزیع درآمد و امکانات اجتماعی، دست کم، گروهی از لومپن‏ها را قربانیان جامعه و افرادی ستم‏دیده تصویر می‏کند که زمینة رشد فکری و روحی از آن‌ها سلب شده است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A study of Social Under Classes in R.Parivizi`s Works

نویسندگان [English]

  • Muhammad Keshavarz 1
  • Mostafa Gorgi 2
1
2
چکیده [English]

Corresponding Author: mohammad keshavarz, Persian Language&Literature PhD student of Tehran Payam e noor University
muhammadkeshavarz@yahoo.com
Dr. mostafa Gorji, Persian Language&Literature Associate Professor of Tehran Payam e noor University
Gorjim111@yahoo.com

Subset of the system of social stratification, which encompasses a wide range of people, their actions and interactions in the society, effective and highly destructive and negative aspects, and has a lot costs to the society. Lumpans, in the center of the social class, presence in the field of community and social realist fiction writers have in our contemporary. Lumpans usually corrupted people who have no identity. Lumpenproletariat is a term that was originally coined by Karl Marx to describe that layer of the working class that is unlikely ever to achieve class consciousness and is therefore lost to socially useful production, of no use to the revolutionary struggle, and perhaps even an impediment to the realization of a classless society.
The word is derived from the German word Lumpenproletarier, a word literally meaning "miscreant" as well as "rag". The term proletarian was first defined by Marx and Friedrich Engels in The German Ideology (1845) and later elaborated on in other works by Marx. The Marxist Internet Archive writes that this term identifies the class of outcast, degenerated and submerged elements that make up a section of the population of industrial centers which include beggars, prostitutes, gangsters, racketeers, swindlers, petty criminals, tramps, chronic unemployed or unemployables, persons who have been cast out by industry, and all sorts of declassed, degraded or degenerated elements.
In the Eighteenth Brumaire, Marx rhetorically describes the lumpenproletariat as a "class fraction" that constituted the political power base for Louis Bonaparte of France in 1848. In this sense, Marx argued that Bonaparte was able to place himself above the two main classes, the proletariat and bourgeoisie, by resorting to the "lumpenproletariat" as an apparently independent base of power, while in fact advancing the material interests of the finance aristocracy.
For rhetorical purposes, Marx identifies Louis Napoleon himself as being like a member of the lumpenproletariat insofar as, being a member of the finance aristocracy, he has no direct interest in productive enterprises. This is a rhetorical flourish, however, which equates the lumpenproletariat, the rentier class, and the apex of class society as equivalent members of the class of those with no role in useful production.
The people who do not have jobs and steady income, live with false job and in many cases due to the bad economic situation and thinking, people do wrong things. One of the authors with a new look and far from the usual clichés to describe life has dealt Lumpans, is R. Parvizi. Parvizi in his works critically examines some hidden and Nagfth chaotic life of the cortex and underlying causes of these deals occurred. However, Parvizi attitude to the cortex - unlike a sociologist at - look inside the often serious and sometimes humorous only. Parvizi almost all the root causes of defects in material and spiritual life of Economic Summary provides the following classes. Parvizi almost all the root causes of defects in material and spiritual life of Economic Summary provides the following classes. However, many sociologists (especially positivists) they all abnormalities attributable to the issue of the economy needs to reflect more. Parviz biased view, despite Lvmpn highlight the negative aspects of behavior, with emphasis on income inequality and social facilities, at least some of the victims Lvmpn downtrodden image that society and the field of intellectual and spiritual growth they have been deprived of.

کلیدواژه‌ها [English]

  • lumpans
  • R.Parvizi
  • social stratification
  • under class
  1. آبراهامیان، یرواند (1384) ایران بین دو انقلاب. کاظم فیروزمند و همکاران، تهران: نشر مرکز، چاپ نهم.
  2. اکبری، علی‌اکبر (1352) لمپنیسم. تهران: مرکز نشر سپهر.
  3. بردلی،‏ هریت (1386) دگرگونی ساختارهای اجتماعی: طبقه و جنسیت. محمود متّحد، تهران: نشر آگه.
  4. برزین، سعید (1373) «ساختار سیاسی-طبقاتی و جمعیتی ایران» در اطلاعات سیاسی-اقتصادی، شمارة 82-81، صص 21-14.
  5. پرویزی، رسول (1357) شلوارهای وصله‌دار. تهران: سازمان انتشارات جاویدان.
  6. ـــــــــــــــ (1357) لولی سرمست. تهران: سازمان انتشارات جاویدان.
  7. تامین، ملوین (1381) جامعه‌شناسی قشربندی و نابرابری‌های اجتماعی. عبدالحسین نیک گهر، تهران: نشر توتیا، چاپ سوم.
  8. خرّاط‌ها، سعید (1383) «روسپیگری در محلة غربت» مجموعه مقالات آسیب‌های اجتماعی ایران،‏تهران: نشر آگه.
  9. دارندورف، رالف (1371) «دربارة منشأ نابرابری‌های اجتماعی»، ترجمة ح. قاضیان در مجلة نامة فرهنگ، شمارۀ 7،‏ صص 47-39.
  10. رهبر، سعید (1383) نگاهی به نهضت ملی ایران. نقد خاطرات شعبان جعفری، تهران: نشر هیرمند.
  11. زاده‌محمّدی، ‏مجتبی (1389) لومپن ها در سیاست عصر پهلوی (۱۳۴۲-۱۳۰۴). تهران: نشر مرکز، چاپ دوم.
  12. زالامانسکی، هانری (1381) «بررسی محتواها؛ مرحله‌ای اساسی در جامعه‌شناسی ادبیات معاصر» درآمدی بر جامعه‌

شناسی ادبیات، ترجمة محمّدجعفر پوینده، تهران: نشر چشمه، صص 322-309.

  1. سرشار، هما (1386) شعبان جعفری. تهران: نشر البرز.
  2. _______ (1391) خاطرات شعبان جعفری. تهران: نشر ثالث.
  3. عضدانلو، حمید (1386) آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی. تهران: نشر نی،‏ چاپ دوم.
  4. فتّاحی‌پور، احمد (1343) «مشخصات طبقات اجتماعی ایران» در مجلة مسائل ایران، شمارۀ 11، صص 505-498.
  5. فوران، جان (1380) مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سال‌های پس از انقلاب اسلامی. 
  6. ترجمة احمد تدین، تهران: مؤسسۀ خدمات فرهنگی رسا، ‏چاپ سوم.
  7. کرونین، استفانی (1383) رضاشاه و شکل‌گیری ایران نوین. مرتضی ثاقب فر، تهران: انتشارات جامی.
  8. کیویستو، پیتر (1385) اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی. منوچهر صبوری، تهران: نشر نی، چاپ پنجم.
  9. گیدنز، آنتونی (1389) جامعه‌شناسی. ترجمۀ منوجهر صبوری، تهران: نشر نی، چاپ بیست‌وپنجم.
  10. لهسایی‌زاده، عبدالعلی (1380) «نابرابری‌ها و قشربندی اجتماعی در ایران» در شیراز مجلة علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شمارة 32، صص 24-1.
  11. مندراس، هانری (1356) مبانی جامعه‌شناسی. باقر پرهام، تهران: انتشارات امیر کبیر.
  12. وثوقی، منصور و علی‌اکبر نیک‌خلق (1385) مبانی جامعه‌شناسی. ‏تهران: نشر بهینه، چاپ پانزدهم.