زن و قدرت در خانواده (تحلیل محتوای شش رمان پرفروش دهة اخیر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

«زن و قدرت در خانواده» تحلیل محتوای کیفی شش رمان پرفروش سال‏های 1378 تا 1388 است که نویسندگان آن‏ها همگی زن بوده‏اند. این مقاله نحوة بازنمایی قدرت زنان در خانواده و شکل مناسبات زنان با سایر اعضای خانواده را در این شش رمان بررسی می‏کند.
در این بررسی، ایده‏های جامعه‏شناسی رمان و ادبیات عامه‏پسندِ مطالعات فرهنگی به‏کار گرفته شده و به جایگاه زنان و قدرتشان در خانواده و تلاششان در جایگاه یک طبقة فرودست برای مقاومت و قدرت‏یابی توجه ویژه شده است.
معیارهای اصلی انتخاب رمان‏ها، پرفروش‏بودن، زن‏بودن نویسنده، زن‏بودن شخصیت‏های اصلی رمان، و تأکید داستان بر ابعاد قدرت زنان در خانواده بوده است. تاریخ اولین چاپ همگی این آثار بعد از دهة 70 است که به عقیدة میرعابدینی (1379) دوره‏ای است که تحول چشمگیری در حضور زنان در عرصه‏های مختلف اجتماعی از جمله رمان‏نویسی، به‏ویژه در رمان‏های عامه‏پسند، اتفاق افتاده است.
در این پژوهش، از تحلیل محتوای کیفی بهره گرفته شده که به جای در‏نظر‏گرفتن فرضیه‏ها و اثبات قضایای نظری، بر استفاده از مقوله‏های اخذ‏شده از الگوهای نظری تأکید دارد. در این مقاله، مقوله‏های اصلی «قدرت» و «شخصیت زن داستان» به‏ کمک مقوله‏های فرعی‏تر تعیین مصداق شده و از این طریق در تحلیل رمان‏ها و برای پاسخگویی به اهداف تحقیق به‏کار رفته‏اند.
نتایج پژوهش نشان می‏دهد شخصیت‏های اصلی زن در این رمان‏ها به دنبال تعریف جدیدی از هویت و قدرت زن در خانواده‏اند؛ قدرتی که کم و بیش از به‏چالش‏کشیدن قدرت همه‏جانبة مردان شکل می‌گیرد. با این حال، زنان این رمان‏ها عناصری در کنار مردان و نه در برابر آن‏ها تصویر می‏شوند که خوشبختی را با مردان و در زیر چتر حمایت آنان مطالبه می‏کنند. به عبارت دیگر، قدرت‏یابی جدید زنان در این رمان‏ها، به دنبال استقلال مطلق از مردان نیست و این نکته خود یکی از مهم‏ترین دلایل پرفروش‏بودن این رمان‏ها در میان زنان خانه‏دار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Woman and Power in a Family (An analysis of quality of content of six bestselling novels in last decade)

نویسندگان [English]

  • Ne’matollah Fazeli 1
  • Mehri Nezamabadi 2
1 Assistant Professor, Cultural Studies Department, Social Sciences Faculty, Allametabatabai Universit, Iran
2 M.A. Cultural Studies, Social Sciences Faculty, Allametabatabai University, Iran
چکیده [English]

The present study depicts the analysis of quality of content of six bestselling novels from 1999- 2010. In this study, it has been tried to answer the questions how the power of women is shown (representation) by their female authors and also in these novels what kind of relations between a woman and family is clarified and how their experiences in the family are illustrated. The conceptual frame work of present study has been formal by social study of the novels, the position of popular literature in cultural studies as well as relationship between women and the novels, role and power of women in the family. According to certain criteria, namely the bestselling of the novels, third period of women’s story writing (base on Mirabedini’s category) their writing, coincidence of writers and main characters of the novels, both of them are females, and also the story which is based on the formation of women’s power in the family, these six novels have been chosen. The methodology in this study is based on analysis of quality of content of the novels. One of the characteristics of this analysis, unlike other methods which emphasizes on pouring theoretical methods, is that it uses the categories that got from theoretical patterns. In this research, the focus is on extracting the main elements repeated in the novels and those that help us to achieve our goals and by specified categories and theoretical methods and examples which are related to the research questions the novels are analyzed. With regard to refereed categories and elements in the novels and their analysis by use of them, it is understood that women are in search of new definitions of identity and power in family. Also in these novels women are defined whit presence of men and they feel happy and fortunate with men not without them. So this is one of the reason they are bestsellers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • family
  • Identity
  • Representation
  • power