2024-03-29T13:37:48Z
https://jsal.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=9611
جامعه شناسی هنر و ادبیات
2538-5046
2538-5046
1397
10
2
برساخت سینمایی زیباییشناسی پوشاک زنان در گفتمانهای ارزشگرایی، سازندگی و اصلاحطلبی
سیده راضیه
یاسینی
عبدالله
بیچرانلو
نوع و زیباییشناسی پوشاک هر جامعه، ذیل فرهنگ آن قابل بازشناسی است زیرا فرهنگ، بخشی از ساختار هر جامعه است که در پیوستگی با سایر ارکان اجتماعی قرار دارد. زیباییشناسی لباس به معنی شناخت ویژگیها و دلالتهای زیباشناسانه پوشاک در یک جامعه، تحتتأثیر عوامل فرهنگی اجتماعی است که در برخی آثار هنری از جمله فیلمهای سینمایی انعکاس یافته و قابل مطالعه است. سینما یکی از هنر-رسانههایی است که توانمندی بسیاری در بازنمایی تحولات مختلف جامعه دارد. یکی از پدیدههای فرهنگی- اجتماعی هر جامعه، تغییرات در پوشش و پوشاک آن است که به انحاء گوناگون در فیلمهای سینمایی هر دوره، برساخته و بازنمایی میشود. این مقاله ضمن تحلیل گفتمانی سه دورۀ ارزشگرایی، سازندگی و اصلاحطلبی و تحلیل 30 فیلم سینمایی، به این سوال پاسخ میدهد که تاثیرگفتمانهای گوناگون بر زیباییشناسی پوشاک زنان چگونه در آثار سینمایی، بازتاب یافته است.
زیباییشناسی
فیلم
پوشاک زنان
گفتمان
بازتاب
بازنمایی
2019
02
20
1
37
https://jsal.ut.ac.ir/article_72812_a925298a5225704c247b7c63673e2848.pdf
جامعه شناسی هنر و ادبیات
2538-5046
2538-5046
1397
10
2
ذائقه ی آوانگارد و تمایزگرایی فرهنگی؛ نظریه ای زمینه ای در بین جوانان شهر تهران
احمد
کلاته ساداتی
عسل السادات
رضوی بهابادی
حمیده
روزی طلب
مصرف فیلمهای آوانگارد کارکردهای گوناگونی در مناسبات اجتماعی دارد. هدف پژوهش حاضر کشف درک و تجربة مصرف این نوع فیلم ها در نزد جوانان 25 تا 40 ساله شهر تهران در سال 1397 است. روش پژوهش از نوع نظریه زمینهای کیفی است که در سال 1397 انجام شد و در آن از نظریة زمینه ای اشتروس و کوربین (2006) استفاده شده است. داده ها از طریق مصاحبه با پانزده نفر و به شیوة نمونه گیری هدفمند جمعآوری شد. برای تجزیهو تحلیل دادهها از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شده است. نتیجة تحقیق نشان داد که مصرف فیلم آوانگارد بازتولید نوعی تمایز فرهنگی است..ذائقة فیلم آوانگارد در اینجا در پی بازتولید تمایز طبقاتی نیست، بلکه نوعی تمایز نخبهگرایانه در میدان فرهنگی را بازتولید میکند. افراد از هر طبقة اجتماعی، تلاش دارند تا خود را به عنوان گروهی متمایز معرفی کنند و طبقه اجتماعی نقشی در ذائقة مصرف فیلم آوانگارد ندارد. بنابراین، ذائقة فیلم آوانگارد نوعی منازعة قدرت در میدان فرهنگی جامعه برای شکلگیری تمایز است. بهطورکلی، مصرف این نوع از فیلم تأثیرات مثبتی در مخاطبینش میگذارد و سبب تمایز آنها از دیگران و ارتقای سطح فرهنگی آنها میشود.نتیجۀ تحقیق نشان داد که ذائقۀ مصرف فیلم آوانگارد و عضویت در گروههای خاص ارتباطی با مناسبات طبقاتی و خانوادگی ندارد. مفهوم برساخت شدۀ تحقیق حاضر، تمایزگرایی فرهنگی است که بدین معناست که مشارکت کنندگان در تحقیق، میدان فرهنگی را به محلی برای بازتولید تمایز اجتماعی انتخاب کرده اند.
مصرف فرهنگی
فیلم آوانگارد
بوریو
تمایز
ذائقه
2019
02
20
39
74
https://jsal.ut.ac.ir/article_72813_ec2aad5dbf1b6eeb8b70cea731367ce7.pdf
جامعه شناسی هنر و ادبیات
2538-5046
2538-5046
1397
10
2
بازنمایی هویت خودی و دیگری در فیلم های تبلیغاتی گروه داعش در فضای مجازی
الهه
شمس کوشکی
مسعود
دادبخش
داعش به عنوان گروهی مرتجع و پیشا مدرن تلاش دارد تا با استفاده از فضای مجازی و امکانات مدرن ارتباطی برای خود هویت سازی مستقل نماید. از همین رو با ساخت فیلمهای تبلیغاتی و انتشار آن در فضای مجازی به دنبال آن است که دیدگاههای جامعه جهانی را نسبت به خود تغییر دهد و تبدیل به گروهی دارای هویت مستقل و اهدافی آرمانخواهانه شود. هدف از پژوهش پیش رو بررسی نحوه بازنمایی ابعاد مختلف هویت خودی و دیگری توسط گروه داعش در فضای مجازی است. از همین رو با استفاده از نظریه بازنمایی و کلیشه سازی به دنبال پاسخ این سؤال میباشد که بازنمایی هویت خودی و دیگری توسط گروه داعش در فیلمهای تبلیغاتی منتشر شده در فضای مجازی چگونه است؟ در این پژوهش توصیف کیفی نشانهها در کلیپها بهصورت نظامدار انجام شده و تحلیل محتوای کیفی فیلم ها به صورت کدگذاری شده در سه مرحله صورت گرفته است.جامعه آماری پژوهش حاضر فیلمهای تبلیغاتی در دسترس بوده که با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس اهداف پژوهشی، از میان نمونههای موجود انتخاب شده اند. در یافتههای استخراج شده از کلیپ های منتخب نشانهها و مفاهیمی وجود داشت که تقابل هویت خودی و دیگری را بر اساس کلیشهسازی نشان میداد و ساختار داعش را در کلیشهسازی هویت بر حق و مطلوب به تصویر میکشید و نیز برخورد با دشمن را در رویکرد سلبی و بر اساس تمایز از هویت خودی تعریف کرده بود تا کلیشه دشمن در قالبی قرار گیرد که هیچ مرز مشترکی با هویت خودی نداشته باشد.
بازنمایی
هویت خودی
هویت دیگری
داعش
فضای مجازی
2019
02
20
76
113
https://jsal.ut.ac.ir/article_72814_d924b2ae8fe43072373f2733b344cdf0.pdf
جامعه شناسی هنر و ادبیات
2538-5046
2538-5046
1397
10
2
واکاوی بسترهای اجتماعی مؤثر بر اقدامات نوگرایانة صنیع الملک (پدر گرافیک مطبوعاتی ایران)
نفیسه
اثنی عشری
صنیعالملک بهدلیل نوآوریهایش در گذار گرافیک ایران از مرحلة تولید تکنسخهای به مرحلة انبوه صنعتی نقشی کلیدی داشت، لذا میتوان وی را پدر گرافیک مطبوعاتی ایران دانست. با کمی تأمل بر اقدامات او، تأثیر تحولاتی خارج از قلمرو هنر به عنوان زیرساخت نوآوریهای وی آشکار میشود. اما چه تحولاتی، طلیعة شکلگیری این نوآوریها بود؟ این مقاله از نوع کیفی و به روش تحلیلی است. شیوة گردآوری اطلاعات آن مبتنی بر دادههای کتابخانهای و مطالعة اسناد تصویری است. چارچوب نظری مقاله ملهم از جامعهشناسی هنر، به نام بازتاب است. مبانی نظری بازتاب بر این ایده استوار است که جامعه و تحولات آن بر هنر اثر میگذارد. به تعبیر دقیقتر، هنر به عنوان بخشی از لایههای فرهنگی جامعه همواره متأثر و ملهم از تغییرات جاری در متن آن است، بنابراین نمیتواند مستقل از جامعه باشد. هدف اصلی مقاله، شرح آن است که اگر چه در زمان قاجار، واژهای به نام طراحی گرافیک وجود نداشت اما تحولات سیاسی، فرهنگی و صنعتی ایران، بستر سیر تکوینی آن، از جمله شکلگیری انواع نوینی همچون گرافیک مطبوعاتی را بوجود آورد. دستاورد این مقاله، آن است که طراحی گرافیک ایران نه تنها به یکباره و در خلأ شکل نگرفت، بلکه بازتاب و محصول وجود روابط انضمامی میان هنر و اصلاحات ابعاد گوناگون جامعه بوده است و این نتیجه بیآنکه خلاقیت هنرمندان پیشکسوتی چون ابوالحسن غفاری را نادیده بگیرد، بیان میکند که سیر تکوینی هنر صرفاً معطوف به کنشهای فردی هنرمندان نبوده، بلکه بر پایة زنجیرهای از عوامل گوناگون اجتماعی از جمله اصلاحات جامعه شکل گرفته و میگیرد.
صنیع الملک
تحولات اجتماعی
گرافیک
بازتاب
پدر گرافیک مطبوعاتی
2019
02
20
115
143
https://jsal.ut.ac.ir/article_72815_bccf3ef8654a1c6cdcc298b3035490e2.pdf
جامعه شناسی هنر و ادبیات
2538-5046
2538-5046
1397
10
2
عوامل مؤثر بر ادراک زیبایی شناختی هنر (مطالعه موردی: دو دانشکده دانشگاه شیراز در سال 97)
رسول
یوسفی
فتح الله
زارع خلیلی
یکی از مسائل مهم و کلیدی برای شناخت بیشتر حوزهی هنر، تبیین مسائلی است که سبب تفاوتها و شباهتها در واکنشهای مخاطبان آثار هنری میشود. یکی از عوامل تأثیرگذار در این زمینه درک و دریافت مخاطبان از این گونه آثار میباشد. ادراک فرآیندی است که سبب شناخت و پردازش اطلاعاتی میشود که از اندامهای حسی به دست میآید. در زمینهی هنر نیز ادراک زیباییشناختی نقش مهمی را ایفا مینماید که در کنار رویکرد فلسفی، از رویکردهای جامعهشناختی و روانشناختی نیز در این زمینه بهره برده میشود. در پژوهش حاضر به بررسی و تببینِ شباهتها و تفاوتهای ادراک زیباییشناختی میان دانشجویان دانشکدهی هنر و دانشکدهی فنی و مهندسی پرداخته شده است. در واقع هدف از این پژوهش تعیین عوامل اجتماعی (سن، جنسیت، طبقهی اجتماعی، قومیت، ارتباط با دنیای هنر) مؤثر بر ادراک زیباییشناختی میباشد که روش آن برحسب هدف کاربردی، به لحاظ ماهیّت اکتشافی، و از حیث گردآوری دادهها، توصیفی-پیمایشی است. در این پژوهش از روش طبقهبندی کیو نیز استفاده گردیده است، روش پژوهشی کیو برای شناخت ذهنیّتهای افراد نسبت به موضوعات مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. از یافتههای مهم این پژوهش، استفادهی متفاوت دانشجویان هنری و غیرهنری از عبارات زیباشناختی میباشد. بارهای عاملی به دست آمده نشان دهنده تفاوت معنادار میان شرکت کنندگان برحسب سوابق هنری و همچنین حضور فرد دیگری که در حوزهی هنر در خانواده فعالیت میکند، میباشد.
ادراک زیبایی شناختی
ویژگی های ادراکی
ادراک اجتماعی
روش کیو
ادراک هنری
2019
02
20
145
171
https://jsal.ut.ac.ir/article_72817_c32334928930a23bf94e107d80d96f9a.pdf
جامعه شناسی هنر و ادبیات
2538-5046
2538-5046
1397
10
2
نقش قالی در آیین های سوگواری خراسان
اکرم
نوری
فاطمه
کاتب
آیین ها و رسوم همواره از عقاید، فرهنگ و تاریخ ریشه می گیرند، مانند آیین های سوگواری که از عقاید کهن بر می خیزند. یکی از سنت های سوگواری در خراسان، پهن کردن قالی بر روی قبر است که هنگام جمع آمدن افراد بر گرد قبر متوفی و در روزهای مناسبتی انجام می شود. قالی نیز به عنوان یکی از اصلی ترین و مهم ترین هنرهای سنتی ایران، وجه دیگر این آیین است که بر اهمیت آن می افزاید. محور و هدف این پژوهش، مفهوم قالی بر روی قبر در سوگواری های خراسان است و این سؤالات مطرح می شوند که معنا و مفهوم این سنت چیست؟ و قالی بر روی قبر چه مفهومی را به ذهن می رساند؟ این پژوهش به روش توصیفی و تاریخی انجام شده که اطلاعات آن از منابع کتابخانه ای، اینترنتی و مصاحبه با افراد سالخورده و آگاه به این سنت، گردآوری شده است. قالی که نمادهای تصویری بسیاری را در خود جای داده است در این آیین، خود به نماد تبدیل می شود. در این پژوهش این یافته و نتیجه حاصل می شود که قالی بر روی قبر در آیین های سوگواری خراسان، نماد خانة جدید و ابدی انسان است. خانه ای که انسان در آن برای آخرین بار با دوستان و آشنایان خود وداع می کند.
: آیین سوگواری
رسوم خراسان
قالی
نماد
قبر
2019
02
20
173
194
https://jsal.ut.ac.ir/article_72818_f43410d1fc46bb749c2d704daa8fac50.pdf